بررسی حرکات فرایشی گسل جرجافک توسط رودخانه‌های جبهه شمالی رشته‌کوه داوران

نویسندگان

  • امیر شفیعی بافتی استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زرند، زرند، ایران
  • منوچهر قرشی دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال؛ پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • مهران آرین دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده مقاله:

رودخانه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای شناسایی حرکات فرایشی یک منطقه شناخته می‌شوند. رشته‌کوه داوران حد فاصل شهرهای زرند و رفسنجان، از سوی شمال محدود به گسل جرجافک است. این گسل با طول 160 کیلومتر به دو صورت قابل ردیابی است، در نیمه شمال باختر با طولی نزدیک به 100 کیلومتر مرز میان کوه و دشت را می‌سازد و در 60 کیلومتر جنوب خاور  به‌صورت درون کوهستانی در می‌آید. در نیمه شمال باختر، راندگی واحدهای سنگی پیش از نئوژن به روی واحدهای نئوژن- کواترنر نشان از فعالیت‌های جوان این گسل دارد، در صورتی که هیچ‌گونه اثری از فعالیت لرزه‌ای روی این گسل ثبت نشده است. به منظور بررسی حرکات فرایشی این گسل، مطالعات ریخت‌زمین‌ساختی رودخانه‌های جاری در این رشته‌کوه و منتهی به گسل جرجافک انجام شد. برپایه این مطالعات، مقادیر پیچ‌و‌خم رودخانه برای 21 رودخانه محاسبه و مقدار میانگین 11/1 برای آنها به‌دست آمد که حرکات فرایشی با نرخ کم را برای این گسل به‌دست می دهد. میانگین شاخص شیب رودخانه، برابر 5/165 برای 15 رودخانه اصلی این رشته‌کوه به‌دست آمد که نرخ فرایش کم را برای این گسل تأیید می‌کند. مقادیر شاخص v برای 7 رودخانه مقادیر کمتر از 1 را نشان داده که ناشی از حرکات فرایشی است. با تهیه مقاطع طولی 7 رودخانه یاد‌شده، کوژی نیمرخ‌های یادشده به همراه اثرات دندانه‌ای ناشی از تغییرات سنگ‌شناسی سنگ بستر آشکار شد. به‌گونه‌ای که بالاترین کوژی وابسته به رودخانه شماره 5  است که در میانه نیمه شمالی گسل قرار دارد. از این  مطالعات مشخص شد که مقادیر فعالیت فرایشی در پایانه‌های این نیمه، فعالیتی با نرخ کم و در بخش میانی آن و در نزدیکی روستای حصن مقدار بیشتر و تا حد متوسط دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد آهنگ GPS حرکات زمین‌ساخت نوار شمالی تهران بزرگ با نگرشی ویژه به گسل شمال تهران

هر چند در دهه‌های گذشته استفاده از مشاهدات سنتی نقشه‌برداری مانند طول‌ها و زوایا در اندازه‌گیری‌های جابه‌جایی‌های سطحی زمین و مطالعات زمین‌ساخت به صورت محدود و محلی رایج بوده است، بنابراین با ورود سامانه‌های ماهواره‌ای تعیین موقعیت در دهه اخیر و دقت بالای آن انقلابی جدید در به‌کارگیری مشاهدات ژئودزی(Geodetic Observations)، بویژه مشاهدات<span st...

متن کامل

طراحی بهینه شبکه GPS برای مطالعه حرکات گسل مطالعه موردی: گسل بم

در این مقاله برای طراحی شبکه مانیتورینگ GPS برای گسل بم روشی بر مبنای بهینگی دقت برآورد پارامترهای مکانیکی و زمین‌شناسی گسل و هزینه ارائه شده است. الگوی الاستیک مورد استفاده تابعی از پارامترهای مکانیکی گسل واقع در یک محیط الاستیک و همگن است. این پارامترها عبارتند از عمق قفل شدگی و سرعت لغزش. تابع هدف برای بهینه سازی ترکیبی از دقت نهایی پارامترهای فوق و هزینه، باتوجه به قیود زمین شناسی است. باتو...

متن کامل

حرکات راستالغز و ساختارهای مرتبط با گسل شازند

بررسی های تصاویر ماهواره ای و مطالعات صحرایی بر روی ساختارهای شکننده منطقه گلپایگـان نشـان مـی دهنـد کـه دو سیسـتماصلی گسلش با روندهای شمال باختری- جنوب خاوری و شمال خاوری- جنوب باختری وجـود دارد. گسـل شـازند، مهـم تـرینگسل منطقه، با طولی حدود 190کیلومتر به موازات راندگی اصلی زاگرس امتداد یافته است. اندازه گیری هـای صـحرایی صـفحاتگسلی نشان می دهند که ساز و کار این گسل معکوس راستگرد است. این گسل...

متن کامل

تحلیل مرفولوژی ÷رتگاهها وتحول ÷سروی جبهه شمالی توده کوهستانی الوند

توده کوهستانی الوند همدان با جهت شمال غربی جنوب شرقی درغرب ایران واقع شده است جبهه شمالی این توده تحت تاثیر مرفولوژی تکتونیک وعوامل مختلف فرسایش به شدت نا÷ایدار شده است با استفاده از تعیین نرخ فرسایش و یا بوسیله عوامل موثر در ساختارهای ژئومرفیک می توان میزان نا÷ایداری دامنه های آن را ارزیابی کرد جهت انجام چنین تحلیلی از داده های ژئومرفولوژی استفاده شده است به منظور ارزیابی مرفولوژی ÷رتگاهها وتح...

متن کامل

حرکات راستالغز و ساختارهای مرتبط با گسل شازند

بررسی های تصاویر ماهواره ای و مطالعات صحرایی بر روی ساختارهای شکننده منطقه گلپایگـان نشـان مـی دهنـد کـه دو سیسـتماصلی گسلش با روندهای شمال باختری- جنوب خاوری و شمال خاوری- جنوب باختری وجـود دارد. گسـل شـازند، مهـم تـرینگسل منطقه، با طولی حدود 190کیلومتر به موازات راندگی اصلی زاگرس امتداد یافته است. اندازه گیری هـای صـحرایی صـفحاتگسلی نشان می دهند که ساز و کار این گسل معکوس راستگرد است. این گسل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 92

صفحات  115- 122

تاریخ انتشار 2014-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023